طبقه بندی علائم تجاری

طبقه بندی علائم تجاری

قانونگذار ایران، امکان ثبت علائم صنعتی و تجاری را در چهل و پنج طبقه، در قالب علامت و خدمات در نظرگرفته است. در این نوشتار به تفاوت علائم و اقسام طبقات می پردازیم.

طبقه بندی علائم تجاری

در تمام قوانین برای ثبت علامت تجاری، طبقات مختلفی در نظر گرفته شده است که این طبقات به ده دسته کلی، تقسیم می شود. این تقسیم بندی عبارتست از:

  • تقسیم بندی بر اساس نشانِ تشکیل دهنده که خود به سه دسته “نام یا حروفی” Denominative Marks  که مرکب از یک یا چند کلمه است، گرافیکی یا ترسیمی Graphic Marks  و علائم مرکب Mixed Marks   که ترکیبی از نشان های متفاوت است، تقسیم می شود.
  • تقسیم بندی بر اساس شهرت که به سه دسته “معمولی”، “مشهور” و “معروف” تقسیم می شوند. تفاوت علائم مشهور و معروف در میزان شهرت، بین مخاطبان است به این معنا که علائم مشهور برای مصرف کنندگان خاص کالا و خدمات شناسایی شده اند درحالیکه علائم معروف، از میزانِ شناخت عمومی بیشتری برخوردار است و در مرحله بالاتری از علائم مشهور، قرار دارند.
  • تقسیم بندی بر اساس نوع مالکیت، که به دو دسته علائم فردی و جمعی تقسیم می شود و مبین انحصاری و غیرانحصاری بودن علامت است.
  • تقسیم بندی بر اساس موضوع حمایت ،بدین معنا که موضوع حمایت می تواند کالاProduct Marks، خدمات    Service Marks  یا تایید و تضمینی بر علامتی  Certification Marks  باشد. این نوع علائم کیفیت، سازندگان و مبداء کالاهای تولید شده را تضمین می کنند که علامت استاندارد از مصادیق آن است.
  • تقسیم بندی بر اساس حواسی که علامت را درک می کند که عبارتند از چشایی Taste Marks، صوتی Sounds Marks، بویایی Smell Marks و لمسی Touch Marks.
  • تقسیم بندی بر اساس قلمرو سرزمینی به سه دسته “ملی”، “منطقه ایی” که در مقایسه با علامت ملی از دایره حمایت بیستری برخوردار است مانند علائم تجاری که در محدوده اتحادیه اروپا، مورد حمایت است و علائم “بین المللی” که در چارچوب موافتنامه و پروتکل مادرید تنظیم می شود.
  • تقسیم بندی بر اساس قابل رویت بودن یا نبودن علامت که علائم صوتی، بویایی، چشایی و احساسی Feel Marks  از علائم غیرقابل رویت می باشند. علائم احساسی، در تماس با سطوح و با توجه به بافت علامت سه بعدی، قابل شناسایی است.
  • تقسیم بندی بر اساس قدمت علامت که به دو دسته سنتی – Traditional Marks  و غیر سنتی NonTraditional Marks  تقسیم می شود. علائم غیرقابل رویت، از مصادیق علائم غیر سنتی یا جدید دانست.
  • تقسیم بندی بر اساس قدرت تمیزدهندگی که به چند دسته تقسیم می شود که عبارتست از “علائم اختیاری یا خیالی” که در آن، دارنده علامت، خلاقیتی خاص برای طراحی علامت خود در نظر گرفته است و علامتِ طراحی شده، ارتباطی با موضوع علامت ندارد. “علامت دلالت کننده” که دارنده علامت در طراحی علامت خود، به نوع بخصوصی از کالا و خدمات اشاره می کند. “علامت توصیفی” که عموما دارنده علامت برای طراحی علامت از موضوع علامت مدد می گیرد و علامت به نوعی، توصیف موضوع علامت است. “علائم ژنریک” که دارنده علامت برای طراحی علامتی خود از اسامی مشترکِ ملی و بین المللی وام می گیرد.
  • تقسیم بندی بر اساس دفاعی یا غیر دفاعی بودن علامت. عموما افراد با هدف ترافعی بودن علامت، اقدام به ثبت  آنها می کنند اما در برخی از مواقع، هدف صاحب علامت، ایجاد حاشیه ایی امن برای علامتِ ترافعیِ اصلی است. برای مثال، دارنده علامت از معروف شدن علامت در آینده بسیار قطعیت دارد و به همین منظور علاوه بر علامت اصلی، علائم مشابهی را ثبت می کند تا امکان سوء استفاده رقبا در طراحی علائم مشابه، محدود و  به حداقل رساند.
مطالعه بیشتر:  بازی مرکب ( اسکویید گیم ) و اقدام حقوقی نتفلیکس

اقسام طبقات در قانون ایران

در ضمائم آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1387، و در ضمیمه دوم،  طبقه بندی های بین المللی برای ثبت مالکیت های صنعتی در قالب پنج سر فصلِ صنعتی و تجاری که مشمول 34 طبقه کالا و 10 طبقه خدمات است، بیان شده است. متقاضی علامتف در اظهارنامه ثبت علامت خود، طبقات مد نظر را اعلام می کند و حمایت قانونی را در طبقات مذکور، خواهد داشت. توصیه می شود متقاضیان، در کنار طبقه موضوع علامت، به ثبت علامت  در طبقه 35 ( تبلیغات، مدیریت تجاری، اموراداری تجارت، کارهای دفتری و اداری) توجه نمایند چون این طبقه برای محدودکردن فعالیت های نقض کننده علامت، بسیار موثر است.

گردآورنده : مریم مهردوست