شرکتها مرتکب خیانت در امانت میشوند؟
بررسی جرم خیانت در امانت در شرکتهای سهامی
خیانت در امانت عنوان مجرمانهای است که در قانون مجازات اسلامی برای آن تعریف مشخصی در نظر گرفته شده است. ماد 674 قانون مجازات اسلامی تصریح میکند: «هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشتههایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن بهعنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بیاجرت به کسی داده شده و بنابراین بوده است که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.» ماده 258 لایحه اصلاح بخشی از قانون تجارت اما به تفصیل به مبحث خیانت درامانت مدیران شرکتهای سهامی پرداخته است.
ماده 258 قانون فوق الذکر میگوید:«اشخاص زیر به حبس تأدیه از یک سال تا سه سال محکوم خواهند شد:
1- رئیس و اعضاء هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت که بدون صورت دارائی و ترازنامه یا به استناد صورت دارائی و ترازنامه مزور منافع موهومی را بین صاحبان سهام تقسیم کرده باشند.
2-رئیس و اعضاء هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت که ترازنامه غیرواقع بهمنظور پنهان داشتن وضعیت واقعی شرکت به صاحبان سهام ارائه یا منتشر کرده باشند.
3-رئیس و اعضاء هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت که اموال یا اعتبارات شرکت را برخلاف منافع شرکت برای مقاصد شخصی یا برای شرکت یا موسسه دیگری که خود بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در آن ذینفع میباشند مورداستفاده قرار دهند.
4-رئیس و اعضاء هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت که با سوءنیت از اختیارات خود برخلاف منافع شرکت برای مقاصد شخصی یا به خاطر شرکت یا موسسه دیگری که خود بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در آن ذینفع میباشند استفاده کنند.» با توجه به اینکه بند 1و 2 این لایحه در قسمت مربوط به شرکتهای با مسئولیت محدود در زمره جرایم کلاهبرداری جرم انگاری شده است، میتوان چنین در نظر گرفت که با وحدت ملاک، تقسیم منافع موهوم و انتشار ترازنامه غیرواقع تحت عنوان کلاهبرداری رئیس، اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت سهامی قابل پیگیری است. اما درصورتی که رئیس،اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت سهامی مرتکب اعمال مصرح در بند 3 و 4 ماده 2581 لایحه اصلاح بخشی از قانون تجارت از قبیل سواستفاده از اختیارات یا استفاده افراطی یا تفریطی از اموال و اعتبارات شرکت شوند، خیانت در امانت محرز و قابل پیگرد کیفری است. اما لازم به ذکر است ماده 258 صرفا به مدیران و هیئت مدیره شرکتهای سهامی اشاره کرده است که البته این بدان معنا نیست که در شرکتهای بامسئولیت محدود مجازات خیانت درامانت قاب تصور نیست و در این حالت میتوان به ماده 674 قانون مجازات اسلامی رجوع کرد چرا که نسبت به قانون تجارت، قانون عام به حساب میآید. هر چند باید افعال ذکر شده در ماده674 قانون مجازات اسلامی رخ داده باشند، از قبیل تصاحب، استعمال، تلف، مفقودی و...
وکلای موسسه حقوقی اندیشه در راستای ارائه خدمات حقوقی به شرکتهای تجاری اعم از سهامی و... آمادگی خود را جهت قبول وکالت یا مشاوره حقوقی در خصوص خیانت در امانت مدیران شرکت اعلام میدارند.