امور استخدامی و قانون کار
روابط استخدامی درایران براساس قوانین کار و نیز سایر قوانین و مقررات مرتبط با آن تنطیم می‌شود. قانون کار ایران با تاثیر از الزامات سازمان بین‌المللی کار و شرایط خاص حاکم بر جامعه در زمان تصویب آن، در کل بدون درنظر گرفتن موانع قانونی توسعه کسب و کار، نگاه حمایتی به کارگر در برابر کارفرما دارد و علاوه بر این بخش مهمی از قوانین را به اطمینان از تامین حداقل شرایط عادلانه کار و نیز جلوگیری از اخراج ناموجه کارگران تنظیم کرده است.
به دلیل تنظیم قوانین ومقررات متعدد و پراکنده و همچنین رویه‌های بعضاً متناقض از سوی هیات‌های رسیدگی کننده اداره کار، تفسیر قوانین کاری و آثار تصمیمات کارفرمایان در شکل گیری رابطه کاربرای هر دو طرف رابطه علی الخصوص کارفرمایان بسیار دشواراست.
یکی از مهمترین موضوعات که اساس رابطه استخدامی را شکل می‌دهد قرارداد استخدامی است که در این مقاله به مهمترین نکات عمومی آن اشاره خواهیم کرد هر چند که نکات اختصاصی هر قرارداد بسته به مقررات و قوانین شرکت‌ها متفاوت خواهد بود.
قراداد استخدامی
قانون کار ایران الزامی برای تنظیم قرارداد کتبی ندارد و قرارداد شفاهی را نیز کاملا معتبر می‌داند. بر اساس تعریف قانونگذار از رابطه کارگر و کارفرما، صرفاً بر اساس دستور کارفرما به کارگر به انجام کار معین و در برابر مزد معین رابطه کارگر و کارفرما شکل می گیرد و حداقل حقوق و تکالیف برای هر دو طرف ایجاد می شود. منتهی به دلیل عدم شفافیت قراردادهای شفاهی و به طور اخص به دلیل تلقی دائمی بودن نوع قرارداد دراین موارد، تنظیم قرارداد استخدامی به همه کارفرمایان توصیه می‌شود. برای انتخاب مناسب‌ترین نوع قرارداد استخدامی مطالعه ادامه این مطلب را به شما توصیه می‌کنیم:
انواع قراردادهای استخدامی
۱. قرارداد کار مدت معین
این قرارداد رایج ترین نوع قرارداد استخدامی است که بر اساس آن کارگر و کارفرما توافق می‌کنند که طی یک دوره معین و بر اساس شرایط از پیش تعیین شده رابطه استخدامی ایجاد نمایند. اهمیت این قرارداد از این جهت است که در صورت خاتمه آن وعدم تمدید ضمنی یا قطعی، رابطه استخدامی بدون طی تشریفات اخراج و یا استعفا پایان یافته تلقی می‌شود. به زبان دیگر تصمیم کارفرما به عدم تمدید قرارداد برای کارگر حقی برای ادعای بازگشت به کار ایجاد نمی‌کند.
کلیه الزامات و مقررات قانونی در خصوص شرایط کار، بیمه تامین اجتماعی و سایر مقررات شرایط کار در قراردادهای شفاهی هم حاکم است وتفاوتی با قرارداد کتبی ندارد.
۲. قرارداد کار بدون ذکرمدت معین
یا به عبارتی دیگر-قرارداد دائم- که امروزه دیگر در بین عموم جایگاهی ندارد وعملاً به فراموشی سپرده شده است هرچند از نظر قانوگذار ایرانی هنوز اصلی‌ترین شکل قرارداد استخدامی است. مهمترین موضوع در قراردادهای بدون مدت نحوه اخراج کارگر است که فقط در صورتی‌که از دیدگاه شورای اسلامی کار و یا کمیته انضباطی موجه باشد و یا به تایید هیات‌های اداره کار رسیده باشد، امکان پذیر است در غیر این صورت رابطه استخدامی تا زمان بازنشستگی/ فوت/ از کارافتادگی یا استعفای کارگر ادامه می‌یابد. همانگونه که پیش از این ذکر شد این رویه نهایتاً موجب روی آوردن کارفرماها به قراردادهای با مدت معین شد که خسارت اخراج را به صفر یا حداقل می‌رساند.
۳. قرارداد کار موضوع معین
یا قرارداد استخدامی پروژه ای، یکی از شکل های مهجورودرعین حال بسیارمفید قرارداد استخدامی است. در این نوع از قرارداد روابط استخدامی از جمله مدت قرارداد، خاتمه آن و میزان پاداش احتمالی وشرایط فسخ به ماهیت و پیشرفت پروژه ارتباط مستقیمی دارد ومی‌تواند در صورت رعایت شرایط حداقلی قانون کار به عنوان مبنای بسیاری از قراردادها واقع شود.
دعاوی استخدامی
هر گونه اختلاف بین کارگر و کارفرما در رابطه با قرارداد کار و یا شرایط کار ابتدائاً در هیئت تشخیص اداره کارو امور اجتماعی و در صورت اعتراض هر یک از طرفین در هیات حل اختلاف بررسی خواهد شد. در صورت اعتراض به آراء صادره از هیات حل اختلاف می‌توان موضوع را برای رسیدگی در یک مرجع بالاتر به دیوان عدالت اداری ارجاع داد.
دعاوی استخدامی به صورت کلی کلیه اختلافات ناشی از قرارداد استخدامی از جمله فسخ قرارداد از سوی کارفرما (اخراج)، ترک کار کارگر، عدم پرداخت حق بیمه و موارد مشابه را رد برمی‌گیرد.
سایر موضوعات قانون کار
قانونگذار به درستی اهمیت ویژه‌ای برای قرارداد کار و شرایط قرارداد قائب شده است اما علاوه بر آن موضوعات دیگری نیز وجود دارند که یا در مجموعه قوانین کار و یا سایر قوانین پراکنده به آن پرداخته شده است. از جمله این موضوعات که برخی از آنها جدید هم هستند می‌توان به موضوع حریم شخصی در مصاحبه و مبحث سوالات مجاز و غیر مجاز در یک مصاحبه استخدامی، ممنوعیت هرگونه تبعیض در استخدام، مقررات مربوط به بهداشت و ایمنی محیط کار، حفظ اسرار تجاری کارفرما و سایر موارد از این دست اشاره نمود که در مشاوره تخصصی با توجه به قوانین و آیین نامه‌های شرکت در اختیار صاحبان کسب و کار قرار می‌گیرد.
همانگونه که ذکر شد به دلیل پراکندگی مقررات حاکم در این زمینه و نیزعدم آشنایی کارفرمایان با مقررات مربوطه، هرکدام از موارد موضوع شرایط استخدامی می‌تواند در صورت نقض، منجر به ایجاد مشکلات بسیاری در خصوص ادامه فعالیت های یک واحد تجاری و در مواردی نیز منجر به مسئولیت کیفری و حقوقی برای شرکت و متضامناً مدیر عامل واحد تجاری شوند.
به همین دلیل بهره مندی از یک تیم از وکلای مجرب در حیطه شرکت ها ومسائل قانون کار می تواند در انطباق شرکت با مقررات حاکم کمک ارزنده ای باشد.
موسسه حقوقی اندیشه درزمینه های گوناگون حقوق کار از جمله تنظیم قراردادهای استخدامی استاندارد، تهیه آیین نامه های انضباطی مطابق با مقررات قانون کار، بررسی میزان ریسک حقوقی از دیدگاه قواین ایمنی و بهداشت محیط کار، گرداوری و تهیه مجموعه مقررات مربوط به حفظ بهداشت و ایمنی محیط کار در حیطه تجاری شرکت و همچنین آموزش حقوقی مدیران داخلی و افسران ایمنی محیط کار، و نهایتا حل احتلافات کارگر و کارفرما در مراجع قضایی و شبه قضایی به شرکت های متعددی خدمات حقوقی و مشاوره می دهد.
وکلای موسسه حقوقی اندیشه با بهره گیری از دانش به روز شده خود در رابطه با تنظیم انواع قرارداد های استخدامی ، مقررات مربوط به بیمه کارکنان و مسئولیت کارگر و کارفرما در خصوص سوانح حین کار، امکان بهره گیری از بهترین خدمات حقوقی را برای موکلان خود در زمینه حقوق کار و قرارداد های استخدامی فراهم آورده اند.
برای کسب اطلاعات بیشتردر این زمینه می توانید به وب سایت موسسه حقوقی اندیشه مراجعه کرده وپرسش خود را به صورت آنلاین ثبت نمایید و یا با تماس بگیرید.
راه های تماس با ما بسیار آسان است.