مجله حقوقی اندیشه

معیارهای طراحی علامت تجاری چه مواردی هستند؟

مهم ترین هدف طراحی و ثبت علامت تجاری، ایجاد تمایز کالا و خدمات است. درحالت کلی، علامت می تواند در قالب های زیرطراحی شود:

طراحی کلمه ای ساختگی یا تخیلی Coined or Fanciful Words) ( : این نوع علائم، به زحمت در ذهن مصرف کننده سپرده می شوند، بنابراین دارنده‌ی علامت متحمل هزینه ای سنگین تبلیغاتی خواهد شد.

علائم اختیاری و خود ساز Arbitrary Marks) (: در این طراحی، کلمات معنادار هستند اما ارتباطی مفهومی با کالا و خدمات ندارند و اینگونه طرح ها نیز مانند مورد قبلی نیازمند سرمایه گذاری تبلیغاتی  فراوانی است.

علائم دلالت کننده (Suggestive Marks) : این نوع علامت به ویژگی های کالا و خدمات اشاره می‌کند و به همین دلیل، دارنده علامت نیازمند تبلیغات زیادی نیست. در مقایسه با دو علامت مطرح شده، راحت‌تر در ذهن مصرف کننده جای می‌گیرد. در اغلب موارد، این علامت ها جنبه توصیفی دارند و به همین جهت، ممکن است مورد پذیرش کارشناسان اداره ثبت علامت، قرار نگیرند.

در طراحی علائم به شیوه های ذکر شده، باید توجه کرد که علامت مذکور با علائم مشهور، مشابهت نداشته باشد.

 و به طور خلاصه می توان گفت، توجه به موارد زیر ضروری است :

– در انتخاب علامت تمامی الزامات قانونی تصریح شده در ماده 32 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1382 اعم از مصادیق رد مطلق و نسبی را رعایت شود.

– عدم مشابهت با علائم تجاری مشهور .

– عدم انتخاب اسامی بیگانه که در زبان های خارجی، معنایی بد و مستهجن داشته باشد.

تفسیر ماده 30 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386

در تفسیر بند الف ماده 30 قانون، علامت را هر نشان “قابل رویتی” معرفی شده که بتواند کالا یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را متمایز کند. در قانون1386  ایران برخلاف قانون خیلی از کشورها، تعریفی دقیق از علامت ارائه شده است. در قانون 1310 نیز، مصادیق علامت ذکر نشده، هرچند تعریف به قدر شفاف است که که به راحتی می توان به مصادیق آن پی برد. در تعریف مذکور اشاره به “قابل رویت بودن” علامت شده، در حالیکه با پیشرفت تکنولوژی، صاحبان کسب و کار در پی ثبت علائم غیرقابل رویت نیز هستند. امروزه اداره ثبت علائم، مبادرت به آماده سازی و زیرساختهای لازم برای ثبت علائم غیرقابل رویت کرده است.

ارکان توجیه های حقوقی در حمایت قانونی از علامت تجاری کدامند؟

به طور خلاصه می توان توجیهات حقوقی برای حمایت قانونی از علائم را به موارد زیر تقسیم بندی کرد:

خلاقیت و نوآوری نهان در علامت – Creativity : هرچند این توجیه بیشتر در خصوص اختراعات و طرح های صنعتی مطرح است اما طرفداران این توجیه، دارنده علامت را نیز همانند پدیدآورنده اختراع و طرح صنعتی مستوجب پاداش می دانند. این پاداش به شکل حمایت قانونی، تجلی پیدا می کند.

تئوری اطلاعات – Information  : طرفداران این توجیه معتقد هستند که علائم تجاری به نفع جامعه است چراکه اطلاعات مصرف کنندگان را در خصوص، کالا و خدمات بالا می برد  و برای آنان، سود آور است.

توجیهات اخلاقی – Ethical Justification  : طرفداران این توجیه معتقد به انصاف و عدالت هستند و بهره بردای ناقض علامت را غیراخلاقی می دانند. کارکردهای خاص علامت که تمایز بخش از بارزترین آن است.

گردآورنده : مریم مهردوست