خواندن این مطلب به 3 دقیقه زمان نیاز دارد.

کنوانسیون برن و حمایت آن از پدیدآورنده :

طبق ماده 3 کنوانسیون برن، پدیدآورندگانی مورد حمایت آن شامل دو گروه زیر هستند :

الف) پدیدآورندگان تبعه‌ی هر یک از کشورهای عضو نسبت به آثار منتشر شده و نشده

ب) پدیدآورندگانی غیرتبعه‌ی کشورهای عضو نسبت به آثار منتشر شده برای اولین بار در یکی از کشورهای عضو یا به طور همزمان در یک کشور عضو و یک کشور غیرعضو .

به این معنا که اگر پدیدآورنده تبعه کشور عضو باشد آثار او مورد حمایت قرار می گیرد و در غیر اینصورت، نخستین انتشار اثر او باید در یکی از کشورهای عضو یا همزمان در یکی از کشورهای عضو و غیر عضو انجام شده باشد. همزمانی در اینجا به این معنی است که فاصله همزمانی بیش از 30 روز نباشد.

 بنا بر بند 3 ماده 3 کنوانسیون مقصود از آثار منتشر شده، آثار چاپ شده با رضایت پدیدآورنده، صرف نظر از چگونگی ونحوه‌ی تکثیر نسخه های آن است. به این شرط که تعداد تکثیر چنان باشد که  نیازهای معقول و متعارف عموم را به لحاظ ماهیت اثر تامین نماید.

نمایش آثار نمایشی، نمایشی- موزیکال یا سینمایی، اجرای یک اثر موسیقی, نقل عمومی و دکلمه یک اثر ادبی, انتقال و پخش رادیویی آثار ادبی وهنری، نمایش یک اثر هنری و ساختن یک اثر معماری انتشار محسوب نشده و در این گروه قرار نمی‌گیرد.

مفهوم نیازهای متعارف عمدا مبهم فرض شده تا با نیازهای جدید مطابقت داشته باشد. سرانجام انتشار، باید با رضایت پدیدآورنده صورت گرفته باشد. تصریح به این منظور است که انتشار ناشی از جعل و تقلب را از شمول این کنوانسیون خارج کند.

در حقوق ایران نیز طبق ماده 22 قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب سال 1348، علاوه بر نشر وچاپ وپخش، اجرا نیز همانند انتشار تحت شمول قانون به شمار می‌آید.

انتشار همزمان به چه معناست ؟

از سوی دیگر کنوانسیون به تعریف انتشار اکتفا نکرده و انتشار همزمان را مدنظر قرار داده است. طبق این مورد که در بند 4 ماده 3 کنوانسیون آمده:  ” هر اثری که در 2 یا چند کشور ظرف مدت 30 روز پس از انتشار نخستین منتشر شده باشد، انتشار همزمان محسوب می‌شود”. در قراردادهای بین الملی نیز همین معیار به صورت دیگری وجود دارد. برای مثال در ماده 3 کنوانسیون برن، تابعیت نویسنده و محل انتشار آثار را از معیار های حمایت قرار داده‌اند. این معیار درکنوانسیون برن به “اصل رفتار ملی ” معروف شده و به منظور تشویق دولتها به پیوستن به کنوانسیون و ایجاد فشار توسط نخبگان به کشورها پیش بینی شده است. در سطح ملی نیز قراردادن شرط انتشار ابتدایی در داخل کشور برای جذب سرمایه های ادبی و هنری است.

نگارنده : مریم مهردوست