جایگاه اسناد عادی و رسمی در دعاوی
فهرست مطالب
طبق ماده 1284 قانون مدنی، سند عبارت است از هر نوع نوشته مکتوبی که در مقام دفاع یا دعوا قابل استناد باشد. بدین صورت نوشته، در صورتی سند شمرده می‌شود که بتواند در دادرسی، ادله قرار گیرد. در نهایت، چنانچه نوشته، دارای امضاء، اثر انگشت یا مهر شخص باشد سند محسوب می گردد.
انواع سند؟ قانون مدنی، اسناد را به رسمی و غیررسمی تقسیم نموده است.
سند چیست؟
طبق ماده 1284 قانون مدنی، سند عبارت است از هر نوع نوشته مکتوبی که در مقام دفاع یا دعوا قابل استناد باشد. بدین صورت نوشته، در صورتی سند شمرده می‌شود که بتواند در دادرسی، ادله قرار گیرد. در نهایت، چنانچه نوشته، دارای امضاء، اثر انگشت یا مهر شخص باشد سند محسوب می گردد.
سند به چند نوع دسته بندی می‌گردد و انواع آن را شرح دهید؟
قانون مدنی، اسناد را به رسمی و غیررسمی تقسیم نموده است. طبق قانون مدنی، اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آن‌ها و منطبق با مقررات قانونی تنظیم شده باشد، رسمی است. انواع اسناد رسمی عبارتند از: اسناد قانونی مانند قانون‌ها و فرمان‌ها، اسناد اداری مانند دستورهای صادره از ادارات لشکری و کشوری، اسناد تنظیمی در دفاتر ثبت، اسناد قضایی مانند احکام ،قرارهای دادگاه و صورتجلسات. البته اسناد رسمی به دسته بندی مذکور منحصر نمی‌شود، به عنوان مثال، پروانه وکالت و جواز کارشناسی نیز نوعی سند رسمی می‌باشد، زیرا دارای ارکان مزبور است.
اسناد عادی چیست؟
منطبق با ماده 1293 قانون مدنی، چنانچه سند توسط یکی از مامورین رسمی تنظیم اسناد تهیه شود، اما مامور صلاحیت تنظیم آن را نداشته یا در تنظیم سند، ترتیبات مقرره قانونی را رعایت نکرده باشد، سند مزبور در صورتی که دارای امضاء یا مهر شخص باشد، عادی محسوب می‌شود. در نتیجه، سندی که دارای ارکان سند رسمی نباشد اما دارای امضاء، مهر یا اثر انگشت فرد باشد، عادی است. باید توجه داشت امضای منتسب الیه، رکن سند عادی است که زیر سند و عموما در خود سند درج می‌گردد. هر چند در بسیاری از مواد قانونی، واژه امضاء به معنای عام آن بیان شده است (به معنای تنفیذ اراده شخص حقوقی) اما، تفکیک نحوه ارائه و تبیین اراده حقوقی به صورت امضاء یا اثرانگشت ضروری می‌باشد.
آیا قانونگذار نوشته بدون امضاء را سند می‌داند؟
عدم تصریح اثرانگشت، نباید نمایانگر بی‌اعتباری آن باشد، از سوی دیگر اگرچه قانون مدنی ،امضاء را رکن سند عادی اعلام نموده است اما قانونگذار در مواردی نوشته بدون امضاء را سند دانسته است. (ماده 14 قانون تجارت و ماده 1297 قانون مدنی)
امضای الکترونیکی چیست و چه کاربردی دارد؟
طبق ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی، امضای الکترونیکی، هر نوع علامت منضم یا به نحو منطقی متصل شده به داده(اطلاعات) پیام است که به منظور شناسایی امضاء کننده داده پیام، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. بدین صورت در فضای الکترونیکی که نوشته‌ها صورت مادی ندارد و تبادل اطلاعات در محیط مجازی صورت می‌گیرد، هر علامتی(مانند شماره رمز) که شناسایی امضاء کننده داده پیام را امکان پذیر کند، امضای الکترونیکی محسوب می‌شود. مانند شماره رمزی که مشتری بانک به منظور استفاده از دستگاه خودپرداز بانک،پس از وارد کردن کارت خود به دستگاه می دهد و به داده پیام (درخواست برداشت وجهی از حساب) متصل است. به موجب ماده 7 قانون مذکور، چنانچه قانون، درج امضاء را الزامی بداند، امضای الکترونیکی مکفی خواهد بود. (امضای الکترونیکی تنها در اسناد الکترونیکی مطرح می باشد).
سند سفید امضاء چیست؟
همانطور که بیان گردید، امضای سند به معنای آگاهی از مفاد سند، تایید و پذیرفتن آن می‌باشد. منطقی است که پس از تنظیم مفاد سند، سند به امضای شخص برسد. اما امکان دارد سند پیش از آنکه تنظیم شود توسط شخص امضاء شود، بدین صورت می‌توان سند مذکور را سفید امضاء تعریف نمود. در حقیقت، سند سفید امضاء، برگه ای است که پیش از تنظیم یا تکمیل سند، توسط شخص امضاء می شود. لازم به ذکر است طبق قانون ،شخصی که ادعا می‌کند سند به صورت سفید امضاء می‌باشد، مدعی محسوب شده و باید اثبات نماید امضای سند،پیش از تنظیم یا تکمیل آن در سند درج گردیده است.