مجله حقوقی اندیشه

درخواست طلاق با توجه به اینکه از طرف زن، مرد یا به صورت توافقی مطرح شود نیاز به مدارک و گذراندن مراحل متفاوتی دارد. در این مطلب به بررسی و توضیح مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زوج، زوجه یا به صورت توافقی پرداختیم.

زوجین درصورت درخواست طلاق باید به کجا مراجعه کنند ؟ 

 برای درخواست طرح درخواست طلاق، ابتدا باید توسط وکیل، دادخواست طلاق ثبت شود. در صورت عدم اقدام توسط وکیل، شخص متقاضی طلاق می تواند با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی دادخواست خود را ثبت نماید. پس از ثبت دادخواست، براساس ابلاغیه هایی که برای فرد ارسال می شود، شعبه رسیدگی کننده به دعوای طلاق، روز و ساعت دادگاه را به شخص اطلاع می دهد که در صورت تمایل می تواند به شخصه یا با انتخاب وکیل، اقدام حقوقی نماید.

نکته حائز اهمیت آن است که علی الاصول  انواع طلاقها، جزو دعاوی خانوادگی محسوب می شوند و دادگاه رسیدگی کننده به دعوای طلاق، دادگاه خانواده است.  دادگاه مذکور صلاحیت رسیدگی به سایر دعاوی خانوادگی همچون نفقه، مهریه زن، اجرت المثل و … را نیز برعهده  دارد.

مدارک لازم برای درخواست طلاق از سوی زن چیست؟ 

در صورت درخواست طلاق از سوی زوجه، زن می بایست مدارکی که اثبات کننده حق طلاق وی هستند را به عنوان دلایل و منضمات دادخواست طلاق، به دادگاه ارائه کند تا دادگاه با ملاحظه و استناد به مدارک، به درخواست زوجه رسیدگی و حکمرا  صادر نماید.

 به عنوان مثال، درصورتی که مرد دچار اعتیاد شود و به لحاظ روحی و روانی تعادل نداشته باشد یا همسرش را کتک زند و زوجه دچار عسرو حرج شود، زن می تواند با ارائه مدارک لازم از پزشکی قانونی، آزار جسمانی را در دادگاه ثابت کند.

در صورتی که زن از حق طلاق ضمن عقد برخوردار باشد، می تواند به استناد سند ازدواج، تقاضای طلاق نماید. نکته ی مهم: مدارک مورد نیاز  حتما باید در قسمت دلایل و منضمات دادخواست قید شود و برای ملاحظه دادگاه، ضمیمه دادخواست طلاق شوند. مدارک دیگری مانند: شناسنامه وکارت ملی زوجه، عقدنامه یا سند ازدواج نیز باید ضمیمه دادخواست شوند. در صورتی که درخواست طلاق از سوی زن و با مشورت وکیل دادگستری انجام شود، وکالتنامه وکیل نیز باید ضمیمه دادخواست شود.

ارائه نتایج مشاوره های قبل از طلاق، از دیگر اسناد و اطلاعات مورد نیاز برای درخواست طلاق است و جزء اسناد و منضمات دادخواست طلاق محسوب می گردد. در حال حاضر ، انجام مشاوره های قبل از طلاق ، الزامی و اجباری است.

در صورتی که حکم طلاق، توسط دادگاه صادر شود، گواهی عدم بارداری زوجه نیز درخواست می شود. ارائه گواهی عدم بارداری، جزء مدارک لازم برای درخواست طلاق  از سوی زن نیست اما به منظور ثبت طلاق در محضر، ارائه گواهی عدم بارداری لازم است. در هر صورت، باردار بودن زوجه، مانع درخواست طلاق از سوی زن نیست. در صورتی که زوجه، ادعا کند که دوشیزه یا باکره است، گواهی پزشکی قانونی، یکی از مدارک لازم برای صدور حکم طلاق محسوب می شود. از آنجا که طلاق دختران دوشیزه از نوع طلاق بائن است و مهریه زن نصف می شود، نیازمند ارائه گواهی پزشکی قانونی است ولی نیازی نیست که از ابتدا، گواهی مذکور را ضمیمه دادخواست طلاق کرد. قاضی دادگاه پس از بررسی پرونده ، برگه معرفی نامه به پزشکی قانونی  صادر می کند تا آزمایش انجام شود.

مدارک لازم برای درخواست طلاق از سوی مرد چیست؟

 بر اساس قانون مدنی، حق طلاق اصولا به مردان تعلق دارد. درواقع زوج هر زمان که تمایل داشته باشد، می تواند با مراجعه به دادگاه و طی نمودن تشریفات مربوطه درخواست طلاق نماید. درخواست طلاق از سوی زوج منوط به آن است که تمام حقوق مالی زن از جمله مهریه، اجرت المثل ایام زندگی مشترک و سایر شروط ضمن عقدبه زن پرداخت شود.

ابتدا زوج به دادگاه خانواده درخواست طلاق می دهد. دادگاه به موضوع رسیدگی می کند و تکلیف حقوق مالی  زوجه را مشخص می نماید. پس از آن اجازه طلاق را صادر می کند و مرد با دراختیار داشتن گواهی عدم سازش و تادیه حقوق مالی زن، در دفترخانه اقدام به ثبت طلاق می نماید. مدارک لازم برای درخواست طلاق از سوی مرد عبارتند از: ارائه شناسنامه و کارت ملی زوج، عقدنامه ازدواج یا رونوشت آن، وکالتنامه وکیل (درصورتی که وکیل دادگستری به وکالت از مرد درخواست طلاق نموده باشد) و با توجه به اجباری شدن مشاوره های قبل از طلاق، در صورتی که درخواست طلاق از سوی مرد باشد، زوجین می بایست جلسات مشاوره را طی نمایند و گواهی مربوط را به عنوان یکی از اسناد و مدارک لازم برای درخواست طلاق ، ضمیمه دادخواست خود نمایند. چنانچه در درخواست  طلاق از  سوی مرد، زوجه، مدعی دوشیزه بودن کند، می بایست گواهی پزشکی قانونی را ارائه نماید و درصورت عدم ارائه گواهی پزشکی قانونی، ارائه گواهی عدم بارداری زوجه در مرحله اجرایی شدن حکم طلاق یا ثبت آن در محضر، جزء مدارک الزامی است.

در صورتی که درخواست طلاق از سوی زوج  تقدیم شود، اصولا مرد، نیازی به ارائه دلیل موجهی برای طلاق همسر خود ندارد و بدین جهت، نیازی به ارائه اسناد ، اطلاعات و مدارک خاصی برای اثبات  حق طلاق نیست. تنها مطلب مهم، آن است که شوهر، باید حقوق مالی زن را پرداخت کند و یا ترتیب پرداخت حقوق مالی زن را مشخص نماید تا بتواند اقدام به ثبت طلاق در محضر کند. مگر آنکه زوج  باارائه  اسناد و مدارکی، قصد داشته باشد حقوق مالی زوجه راکاهش دهد. برای مثال، اثبات عدم تمکین  زوجه به قصد محرومیت وی از تنصیف دارایی زوج (مرد متعهد می شود تا نصف اموال خود را به تملک همسر درآورد).

مدارک لازم برای درخواست طلاق توافقی چیست؟ 

مدارک لازم برای درخواست طلاق توافقی، شناسنامه و کارت ملی زوجین است. وکالتنامه وکیل نیز ( درصورتی که طرفین وکیل گرفته باشند)،  باید ضمیمه دادخواست طلاق توافقی شود. در طلاق های توافقی، زوجین باید مشاوره های قبل از طلاق را از طریق ثبت نام در سامانه تصمیم طلاق، انجام دهند  و گواهی مربوطه را ضمیمه دادخواست طلاق نمایند. چنانچه گواهی مشاوره طلاق را ضمیمه دادخواست نکنند، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده ارجاع نمی دهند. از دیگر مدارک لازم برای درخواست طلاق توافقی، گواهی دوشیزگی زوجه و یا گواهی عدم بارداری است که در مرحله صدور رای توسط دادگاه  نیاز است. در صورتی که زوجه، مدعی دوشیزه بودن داشته باشد، می بایست گواهی مربوطه را به دادگاه ارائه نماید تا دادگاه، با ملاحظه گواه ، حکم طلاق از نوع طلاق بائن غیر مدخوله را  صادر نماید. در اینصورت نیازی به ضمیمه گواهی دوشیزگی به دادخواست طلاق نیست زیرا  گواهی و اطلاعات مذکور، در طول فرایند دادرسی، قابل ارائه است. مهم ترین مدرک برای درخواست طلاق توافقی، توافقنامه ای است که زوجین، درآن شرایط مربوط به طلاق را مشخص می کنند. به عنوان مثال در توافق نامه طلاق توافقی، می بایست شرایط مربوط به مهریه زن، اجرت المثل و حضانت فرزندان بعد از طلاق به صورت کامل، مشخص شده باشند تا دادگاه، با ملاحظه نمودن توافق نامه، طبق درخواست طرفین، گواهی عدم سازش صادرکند.

گردآورنده : نگین ارزانی