مجله حقوقی اندیشه

خلاصه مطلب :  

 اگر خود تاکنون با این مشکل برخورد نداشته اید، حتما گاهی نارضایتی و شکایت اطرافیان را در مورد بخش درمان یا تشخیص اشتباه و برخورد ناصحیح شنیده اید. این موارد به خصوص در روزهای اوج کرونا در ایران شدت گرفت. اما مرجع قانونی ثبت شکایات مربوط به بخش بهداشت و درمان کجاست ؟ برای پیگیری بایسد به کجا مراجعه کرد و اصلا آیا قانونی در این مورد وجود دارد ؟

خواندن مطلب زیر 3 دقیقه زمان نیاز دارد.

محتوای منشور حقوق بیمار چیست ؟

در اصل 29 قانون اساسی، برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشکی، حقی همگانی و دولت مسئول تامین آن برای تمامی افراد جامعه است. در همین راستا، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در سال 1381 متنی جامع در خصوص حقوق بیمار تدوین کرد و نهایتا این منشور در سال 1388،  برای ارائه  خدمات مطلوب به آحاد جامعه تصویب شد. این منشور در 5 محور کلی و 37 بند تنظیم شده است.

محورهای پنجگانه منشور حقوق بیمار

این منشور با هدف برابری کرامت ذاتی تمام گیرندگان خدمات بهداشتی و ارتقاء و تحکیم روابط بین بیماران و کادر درمانی تنظیم شده که محورهای پنجگانه زیر را شامل می‌شود :

دریافت مطلوب خدمات سلامت، حق بیمار است : خدمات باید مبتنی بر دانش روز و شایسته شأن و منزلت انسانی بوده و فارغ از هرگونه تعصبات قومی و نژادی اعمال شود. به علاوه توجه ویژه ای به اقشار آسیب پذیر ازجمله کودکان، زنان باردار و سالمند داشته‌باشد و در سریع ترین زمان ممکن با احترام به وقت بیمار، اجرا شود.

اطلاعات باید به شکل مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار داده شود : این اطلاعات شامل اطلاعات هویتی پزشک، نوع بیماری، روش‌های درمانی و عوارض احتمالی آن است. همچنین بیمار حق دسترسی به اطلاعات ذکر شده را دارد.

حق انتخاب و تصمیم‌گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات سلامت، محترم شمرده شود : این حق شامل انتخاب پزشک معالج، نظرخواهی از پزشک دوم و قبول و رد درمان‌های پیشنهادی پس ازآگاهی از عوارض جانبی آن است.

ارائه خدمات سلامت مبتنی بر احترام بر حریم خصوصی بیمار و رعایت اصل رازداری است : رعایت اصل رازداری الزامی است مگر مواقعی که قانون افشاء آن را استثناء کرده باشد. از سویی دیگر بیمار می‌تواند فرد معتمد خود را در مراحل درمان، همراه داشته باشد مگر اینکه این امر برخلاف ضرورت‌های پزشکی باشد.

دسترسی به نظام کارآمد سیستم رسیدگی به شکایات از حقوق بیمار است : هر بیمار حق دارد در صورت نقضِ حقوق مندرج در این منشور به مراجع صالح شکایت کند و در صورت متضرر شدن ادعای خسارت کند.

مرجع رسیدگی به شکایات بیمار در ایران کجاست ؟

در صورت تضعیع حقوق، بیمار می‌تواند به سازمان نظام پزشکی اعلام تخلف کند. مراجع صالح به رسیدگی دعوا عبارتند از : دادگاه های عمومی، دادسرای جرایم پزشکی، شورای حل اختلاف و سازمان تعزیرات حکومتی

سخن آخر

لازم به یادآوری است که عموما بیمارستان ها نیز موازی با این منشور، منشوری داخلی نیز برای خود تنظیم کرده اند و بدیهی است زمانی می توان به رعایت آن امیدوار بود که تمهیدات لازم برای فرهنگ سازی و توجه به حقوق بیماران بیش از پیش فراهم شود.

اگر به موضوع این مقاله علاقمند بوده اید، پیشنهاد می کنیم سری به مطلب مشابه بزنید :

جایگاه و حقوق بیمار در قانون ایران چیست ؟ 
 اتانازی ( مرگ به اختیار خود ) و تحلیل حقوقی آن 

نگارنده : مریم مهردوست