مجله حقوقی اندیشه

هدف از تنظیم عقد یا قرارداد چیست ؟

مشاهده شده است که طرفین قرارداد بعد از انعقاد، نمی دانند که امکان انصراف از اجرای تعهدات قراردادی خود را دارند یا خیر. با آگاهی از ماهیت قراردادها، می توانید از اختیارات قانونی خود در زمینه انصراف آگاه شوید چراکه قانونگذار در تقسیم بندی عقود به لازم و جایز، به این نکته توجه داشته و الزام طرفین به پایبندی قرارداد را بررسی کرده است.

عقود لازم، به چه نوع عقدی گفته می‌شود؟

به عقد یا قراردادی که طرفین حق برهم زدن معامله، بدون شرایط لازم را نداشته باشند، عقد لازم گویند. علت اصلی آن، حفظ حقوق طرفین قرارداد بوده و باید اضافه کرد، قانونگذار شرایطی را برای فسخ در نظر گرفته است.

شرایط فسخ عقد لازم چیست؟

– حق فسخ که از سمت قانون مفروض است.

– حق فسخ که طرفین حین انعقاد قرارداد پیش بینی کرده اند.

– لازم به یادآوری است که در موارد فوق نیز، فسخ با تشریفات خاصی صورت می پذیرد . از عقود لازم می توان به عقد بیع و اجاره و عقد نکاح  اشاره کرد.

عقود جایز، به چه نوع عقدی گفته می‌شود؟

به عقد یا قراردادی گفته می شود که طرفین هر زمان که بخواهند و بدون تشریفات، می توانند قرارداد را فسخ کنند. فسخ قرارداد می تواند بدون دلیل نیز صورت پذیرد. از عقود جایز می توان به عقد وکالت اشاره کرد که طرفین می توانند عقد را یکطرفه فسخ و موجب انحلال قرارداد وکالت شوند.

فوت یا جنون طرفین در عقود جایز و لازم

فوت، حجر یا جنون طرفین در عقود جایز و لازم آثار متفاوتی دارد. به این معنا که فوت، حجر یا جنون هریک از طرفین تاثیری در عقود لازم ندارد و قرارداد به قوت خود باقی است. برای مثال با فوت موجر یا مستاجر، قرارداد اجاره منحل نمی شود و تا پایان مدت اجاره معتبر است مگر اینکه طرفین توافق به فسخ نمایند. این  درحالیست که اتفاق وقایع ذکر شده، عقود جایز مانند وکالت، را منحل می کنند .

نکات آخر

در عالم حقوق اصل بر لازم بودن قرارداد و پایبندی طرفین بر تعهدات ناشی از قرارداد است. در مواردی می توان عقود جایز را به طوری منعقد کرد که قابلیت فسخ ارادی نداشته باشد. در این مواقع عقد جایز را ضمن یک عقد لازم شرط می کنند که در عالم فقه و حقوق به “عقد خارج لازم” معروف است. برای مثال برای جلوگیری از فسخ عقد وکالت که از عقود جایز است، عقد وکالت را  ضمن عقد بیع که لازم است، شرط می کنند و به این ترتیب موجبات فسخ تشریفاتی را فراهم می کنند.

نگارنده : مریم مهردوست