مجله حقوقی اندیشه

مدت زمان لازم برای مطالعه این مطلب : 4 دقیقه

علامت تجاری چیست و چرا باید ثبت شود ؟

علامت تجاری یکی از بارزترین وجوه تمایز و تشخیص کالا و خدمات رقبا در بازار است که منطبق بر قانون، ثبت آن، اختیاری بوده و الزام قانونی ندارد. با این حال ثبت علائم، مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفته چراکه برای معیار تمایز بخشی برای مصرف کنندگان نهایی است.

– دارنده علامت تجاری، مستند به گواهی ثبت علامت،  می تواند مانع فعالیت بنگاه های سوء استفاده از آن علامت یا علایم مشابه آن شود.

– در صورت تعرض و نقض علامت، مالک علامت می تواند مطالبه خسارت مادی و معنوی کند. عموما خسارت معنوی رابطه مستقیمی با حسن شهرت و برنامه های تجاری پشت پرده علامت مذکور دارد.

شباهت علائم تجاری

کاربرد اصلی علامت، تمایز بخشی است. برای تقاضای ثبت علامت، می بایستی عدم مشابهت با علایم موجود در بازار، در نظر گرفته شود. بدین ترتیب مانع تضییع حقوق و مفت سواری از تجار معتبر شویم. با دقت در انتخاب طرح علامت، به نوعی از حقوق رقابت نیز محافظت می شود. همانطور که در مقالات قبلی بیان شده ، راهکارِ کاربردی در منع تعرض رقبا به علامت ثبت شده، ثبت موازیِ علایم مشابه با علامت اصلی است که از این طریق می توان، ریسک سوء استفاده را کاهش داد.

معیار سنجش گمراهی مصرف کننده در دعاوی علامت تجاری

برای روشنی موضوع، آگاهی از مصادیق نقض علامت تجاری بسیار راهگشاست. از نگاه حقوقی نقض علامت زمانی قابلیت پیگیری دارد که لطمه ای اساسی به کارکرد علامت و وجه تمایز بخشی منشاء آن وارد کند، باعث گمراهی مصرف کننده عادی شود و به شهرت و اعتبار دارنده علامت، لطمه وارد کند. تجربه نشان داده که تشخیص اینگونه نقض در خصوص کلمات توصیفی، پیچیده تر و تخصصی تر است.

– قدم اول آن است که تشخیص دهیم کلمه مذکور عام است یا خاص! “کلمه عام” قابلیت ثبت ندارد و به همین جهت کسی نمی تواند حقی انحصاری بر آن داشته باشد. لازم به یادآوری است که عام تلقی کردن فقط منحصر به کلمات فارسی نشده و بعضا کلمات انگلیسی هم با توجه به شهرت آن و به کاربردن در بین مردم عادی می توانند عام تلقی شوند. بنابراین استفاده از آن به معنای نقض علامت نبوده و صرفا مبین توصیف کالا است.

– قدم دوم بررسی قصد خوانده از استفاده علامت تجاری است و برای آن باید میزان شباهت در جزییات دو علامت سنجیده شود. این جزییات عبارتند از اندازه و نوع نوشتار(فونت) کلمه و…. امروزه آرای دقیق و موشکافانه ایی در خصوص تشابه علائم مطرح و آرایی منصفانه ای صادر شده که مبین تسلط و توجه آگاهانه قضات به جزییات و بررسی دقیق پرونده است.

نگارنده : مریم مهردوست