مجله حقوقی اندیشه

قرارداد موقت، یک توافق نامه حقوقی است که میان کارفرما و کارگر منعقد می‌شود. این قرارداد شرایط و تعهدات از جمله حقوق و وظایف طرفین، مدت قرارداد، شرایط خاتمه قرارداد و سایر موارد مرتبط با ارتباط کاری میان طرفین را تعیین می‌کند.

چالش‌ها و شرایط تبدیل قرارداد موقت به دائم

با توجه به موانع و شرایط فعل، فرایند تبدیل قراردادهای موقت به دائم اهمیت چشمگیری پیدا کرده است زیرا تغییرات تنها امکان استقرار امنیت شغلی برای کارگران را ایجاد نمی‌کند، بلکه سبب بهبود اعتماد عمومی به بازار کار و پایداری آن می‌شود. امیدواریم این تغییرات به بهبود وضعیت کارگران و بهبود شرایط کاری در کشور کمک کنند و بدیهی است تبدیل قرارداد موقت به دائم در قوانین کار، اغلب به توافقات میان کارفرما و کارگر بستگی دارد. در ابتدا کارفرما و کارگر در خصوص تغییر مدت قرارداد مذاکره نموده و سپس یک قرارداد رسمی منعقد می‌کنند که در قرارداد به طور کامل و قانونی ،شرایط کاری و تغییرات جدید از جمله حقوق، پاداش و مزایای دریافتی کارگر و دیگر موارد قید می‌گردد.

عدم ذکر مدت معین در قرارداد

چنانچه قرارداد استخدامی دارای ماهیت و جنبه مستمر بوده و مدت مشخصی در آن ذکر نشده باشد یا مدت آن مبهم باشد، به تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار مرتبط است. بدان معنا، قرارداد موقت به علت عدم تعیین مدت معین به طور اتوماتیک به قرارداد دائمی تبدیل می‌شود.

آیین‌نامه تدوینی قانون کار

مطابق آیین نامه تدوینی برای تبصره یک ماده ۷ قانون کار، از بهمن ماه ۱۴۰۲ تمام کارگرانی که به مدت ۴ سال در کارهای با ماهیت موقت یا پروژه‌ای حضور داشتند باید قرارداد موقت آن‌ها دائم شود. در صورتی که کارگر قرارداد موقت با سابقه‌ پیوسته‌ ۴ ساله در یک کار غیر مستمر بعد از ۲۱ بهمن ۱۴۰۲ با حکم کارفرما بیکار شود در حالیکه پروژه همچنان برقرار است، علی‌القاعده باید در صورت مراجعه به مراجع تشخیص و حل اختلاف، حکم بازگشت به کار بگیرد.باید توجه داشت، دائمی شدن قراردادهای کار که در صورت ابلاغ به مراجع تشخیص و حل اختلاف کار که تاریخ اجرای آن از روزهای پایانی بهمن ماه ۱۴۰۲ است، فقط محدود به کارگران قرارداد موقتی است که در مشاغل غیر مستمر می‌باشند و براساس بند ۵ این آیین‌نامه، کارگران/افرادی که در قالب قراردادهای مدت موقت، در کارهای جاری مستمر فعالیت می‌کنند، مشمول مفاد این آیین‌نامه نخواهند بود. از جمله مشاغلی که طبیعت آن‌ها جنبه ی غیر مستمر دارد می‌توان به کارگاه‌هایی که برای انجام ماموریتی خاص ایجاد شدند و فعالیت آن ها در تاریخ معینی به اتمام می رسد اشاره نمود مانند کارگاههای سد سازی، راهسازی، ساخت کارخانه و نظایر آن.

 اثرات تبدیل قرارداد موقت به دائم

تبدیل قرارداد موقت به دائمی برای کارمند و کارفرما، تاثیرات مهمی دارد که می‌تواند سبب افزایش اطمینان و پایداری در بازار کار شود.

مزایای دائمی شدن قرارداد برای کارگر:

• افزایش حقوق و مزایا به طور ثابت
• بهره مندی از سنوات و بیمه 
• امکان استفاده از بیمه تامین اجتماعی پس از پایان کار 

مزایای تبدیل قرارداد موقت به دائم برای کارفرما:

دائمی شدن قرارداد‌های موقت برای کارفرما منجر به استحکام و پایداری سازمان، حفظ تجربه و مهارت‌های کارکنان، افزایش اطمینان از تداوم خدمات و انجام وظایف، افزایش بهره‌وری و عملکرد سازمان می‌‌شود. همچنین، دائمی شدن مدت قرارداد‌های موقت می‌تواند سبب افزایش رضایت، تعلق کارکنان به سازمان و تعاملات مثبت شود.

اهمیت امنیت شغلی برای کارگران

بدیهی است امنیت شغلی برای کارگران بسیار حائز اهمیت می‌باشد. این موضوع نه تنها بر زندگی شخصی و حرفه‌ای آن‌ها تاثیرگذار است، بلکه بر موقعیت اجتماعی آن‌ها نیز تاثیر مثبت دارد. در واقع امنیت شغلی، احساس آرامش و اطمینان را در کارگر ایجاد نموده و سبب ایجاد روابط مثبت و سازنده با همکاران و مدیران، افزایش اعتماد به نفس و انگیزه برای بهبود عملکرد شغلی خواهد شد. 

انجام تغییرات مد نظر بر اساس توافقات میان کارفرما و کارگر

 طرفین قرارداد باید تعهدات و شرایط جدید مندرج در قرارداد را ارزیابی کرده و برای تغییرات مدنظر رضایت کامل داشته باشد، زیرا در صورت عدم رضایت کارفرما و کارگر ، مدت قرارداد، موقت لحاظ می‌گردد.

به روزرسانی تغییرات به صورت کتبی

ضرورت به روزرسانی تغییرات به طور کتبی و در مهلت تعیین‌شده‌ بدین علت است که کارفرما و کارگر به طور رسمی از تغییرات آگاه شده و اطمینان حاصل نمایند که هیچ ابهامی در مفاد قرارداد وجود ندارد.

مشورت با نماینده‌ کارگری یا اتحادیه‌های کارگری

در صورت نیاز، مشورت کارگر با نماینده‌ یا اتحادیه‌های کارگری می‌تواند به تسهیل فرایند تبدیل مدت قرارداد کمک کند و مشکلات کارفرما و کارگر را بهبود بخشد.

اعلام اعتراض به تغییرات قرارداد موقت

در صورت عدم رضایت از تغییرات از سوی کارفرما یا کارگر، اعلام اعتراضات و اتخاذ اقدامات حقوقی الزامی است تا حقوق و تعهدات طرفین حفظ شود.

بهره‌مندی از مشاوره حقوقی

در خصوص تغییرات مرتبط با قراردادهای استخدامی از جمله تبدیل قرارداد موقت به دائم وکیل متخصص یا مشاور حقوقی می‌تواند به کارگر و کارفرما کمک کند تا قرارداد دائم به شکل قانونی و صحیح تنظیم شود. وکیل در خصوص تفسیر شرایط قرارداد، توافق بر شرایط مورد نظر، محافظت از حقوق طرفین قرارداد و حل اختلافاتی که امکان دارد در آینده پیش آید، راهنمایی های لازم را ارائه می دهد.

بررسی و ابلاغ مصوبه توسط ادارات کار

ادارات کار نیز می‌توانند مصوبات مرتبط با قراردادهای موقت و دائم را بررسی و ابلاغ کرده و اجرای صحیح قوانین مربوطه در حوزه استخدامی را پیگیری نمایند.

سخن پایانی در خصوص تبدیل قرارداد موقت به دائم

با توجه به موارد مطرح‌شده در خصوص تبدیل قرارداد موقت به دائم ، می‌توان نتیجه گرفت که این تغییرات برای  کارگران و کارفرمایان، اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا تغییرات می‌توانند سبب افزایش اعتماد، پایداری و امنیت در بازار کار شوند. از آنجا که پایداری شغلی برای کارگران بسیار حائز اهمیت است، لازم است اقدامات حمایتی و حقوقی برای تسهیل فرایند مذکور انجام شود. افزایش اعتماد، تعیین حقوق و وظایف، و اجرای مصوبات قانونی، از ابزارهایی است که می‌تواند در این راستا موثر باشد. آیین‌نامه‌ها و دستورات اجرایی مرتبط با تبدیل قراردادهای موقت به دائم نیز باید با دقت اجرا شوند تا فرآیند مذکور به درستی و بدون هر مشکلی اجرا گردد. امیدواریم با اجرای اقدامات مربوطه، بازار کار به یک مکان پایدار و عادلانه برای قشر کارگر و کارفرما تبدیل شود.