مجله حقوقی اندیشه

رسیدگی به اختلافات و دعاوی مالکیت فکری نیازمند آگاهی از مصادیق نقض است. این موضوع در صورت تشابه کالا و خدمات طرفین اختلاف، با دشواری های بیشتری مواجه می شود. کافی است سری به اینستاگرام بزنید! در کمال تعجب کالاهای تولیدی را مشاهده خواهید کرد که کاملا مشابه هم هستند. در واقع طرح و سبک آنها کپی برداری است. در این مطلب با ذکر مثال به این موضوع و راههای پیگیری قانونی آن می پردازیم.

زمان لازم برای مطالعه این مطلب : 3 دقیقه 

برند و الزامات قانونی آن 

برند در حقیقت علامت تجاری است که در طبقه ای خاص شناخته می‎شود. به بیانی دیگر، برند اصطلاح عرفی و علامت تجاری اصطلاح حقوقی آن است. برخی از علائم و اسامی تجاری در برخی از طبقات تبدیل به برند می شوند. بدین معنا که نشانگر طبقه خاصی از مصرف کنندگان و کیفیت کالا یا خدمات هستند. برای مثال اتومبیل” پراید- Pride  ” معرف مصرف کننده ای با سطح درآمد متوسط و برخورداری از اتومبیلی با کیفیتی متوسط و “بی ام دبلیو – BMW ” نشانگر مصرف کننده ای با سطح درآمد  بالا و برخورداری از کیفیتی عالی است. بدیهی است که در مثال بیان شده استثنائاتی وجود دارد که پرداختن به آن خارج از موضوع نوشتار است.

در دنیای تجارت امروزی، عموما برندها علائم تجاری ثبت شده ای هستند که به دلایل مختلفی شناخته شده می‎شوند. تجربه نشان داده صاحبین بنگاه های تجاری، هزینه های زیادی برای تبلیغات محصولات خود با محوریت معرفی علامت تجاری خود انجام می دهند و دور از ذهن است که اقدامات حقوقی پیشگیرانه از جمله ثبت و دریافت گواهی علامت تجاری را اعمال نکرده باشند، در حالیکه الزامی به ثبت علامت تجاری نیست. اما صاحبین علائم و بنگاه های تجاری با ثبت علامت از حمایت صریح قانونگذار برخوردار می شوند.

تشابه محصولات در بازار 

در موارد بسیاری فعالین عرصه تجارت محصولاتی مشابه تولید می کنند. برای مثال تصور کنید  بنگاهی مبادرت به تولید دفاتر برنامه ریزی( پلنر) کرده و فعالی دیگر دقیقا همان دفتر با همان جزییات را وارد بازار کرده و به شکلی غیرمنصفانه از خلاقیت تولیدکننده مقدم، استفاده کرده است.

در اینجا طرح دو سوال مهم است :

فرض اول – تولیدکننده مقدمات، اقدامات پیشگیرانه اعم از ثبت علامت و طرح دفاتر خود را انجام داده است.

فرض دوم – تولید کننده مقدمات حقوقی را انجام نداده و بدون ارزیابی ریسک وارد بازار شده است.

در فرض اول می توان با اقدامی قانونی مبادرت به جمع آوری و توقیف محصولات تولید کننده موخر داشت اما در فرض دوم کار برای مشاورین و وکلا پیچیده تر می شود! چراکه در ابتدا باید حقوق مالکانه اثبات شود تا بعد بتوان ادعای خسارت و نقض حقوق مالکانه را داشت. هرچند اثبات این موضوعات برای متخصصین این عرصه ساده است. در مثال فوق می توان با ارائه مستنداتی مبنی بر تقدم ورود به بازار، اقدام کرده و مدعی نقض حقوق مولف از جمله استفاده از فونت، طرح یا نمادهای مشترک شد. اما با توجه به رویه زمانبر قضایی، ممکن است مدعی متحمل صرف زمان و هزینه هایی هنگفت شود که انجام آن توجیه اقتصادی نداشته باشد.

سخن آخر 

امروزه گردش اطلاعات و ایده در مقایسه با سالهای گذشته با سرعت بیشتری انجام می پذیرد و خطر کپی برداری و نسخه برداری از آثار، محصولات و خدمات حاصل از خلاقیت بیشتر شده است. به نظر می رسد در صورت داشتن طرح تجاری برای بلند مدت بهترین راهکار مشاوره با کارشناسان حقوقی است تا با ارزیابی خطرات حقوقی رقبا و بازار بتوان هرچه قوی تر وارد بازار شد.

برای مشاوره ی حقوقی در مورد کسب و کار خود با وکلا و مشاورین موسسه حقوقی اندیشه در ارتباط باشید.

نگارنده : مریم مهردوست