شرایط بازنشستگی
برقراری بازنشستگی نیازمند شرایطی اعم از سابقه کار و سن بیمه شده و با توجه به جنسیت متقاضی، متفاوت است. در این مطلب، مختصرا به شرایط و تفاوت آنها می پردازیم.
مدت زمان لازم برای مطالعه مطلب : 4 دقیقه
تعریف بازنشستگی چیست و مرجع تامین آن کجاست؟
بازنشستگی عبارتست از کناره گیری از شغل به واسطه پایان دوره خدمت مقرر در قانون، بالا بودن سن و یا ازکارافتادگی ناشی از کار. بدین ترتیب شخص بازنشسته تا زمانیکه زنده است از حقوق بازنشستگی خود استفاده می کند و پس از مرگ او، بازماندگانش در صورت واجد شرایط بودن، مستحق مستمری می شوند. در حالت کلی، حقوق بازنشستگان از دو مرجع صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی، تامین میشود که صندوق بازنشستگی کشوری نیز، زیر نظر سازمان تامین اجتماعی فعالیت می کند.
بازنشستگی از منظر سن و سابقه
از رایج ترین موارد برقراری بازنشستگی، دارا بودن شرایط سنی و سابقه خدمت و برای زنان و مردان متفاوت است که در فصل هفتم قانون تامین اجتماعی به آن پرداخته شده است. منطبق بر ماده 76 همان قانون، حداقل سابقه کاری برای برقراری حقوق بازنشستگی، ده سال و در حالت کلی شرط سن بازنشستگی برای مردان، شصت سال و برای زنان، پنجاه و پنج سال است مگر اینکه هریک 30 سال تمام خدمت کرده باشند که در اینصورت نیز ده سال از میزان مقرر در قانون، کم خواهد شد. اشتغال به کارهای سخت و زیان آور از دیگر مواردی است که متقاضی می تواند در صورت تایید کارشناسان تامین اجتماعی، مستحق بازنشستگی زود هنگام شود. مشاغل سخت و زیان آور به آن دسته مشاغلی اطلاق می شود که مخل سلامتی اند که میزان اختلال با تایید پزشکان تامین اجتماعی، ارزیابی شده و در صورت تایید، منطبق بر بند حمایت در ماده 76، در صورت 20 سال سابقه کارِ متوالی و 25 سال متناوب، تحقق بازنشستگی پیش بینی شده است. به عبارتی، پرداخت هر سال حق بیمه در این موارد، یک سال و نیم برای بازپرداخت، محاسبه میشود. لازم به یادآوری است که در صورت 35 سال سابقه خدمت بیمه شده، شرط سن در نظر گرفته نشده و متقاضی در هرسنی بازنشسته می شود. بدیهی است که فرد متقاضی قطعا 53 سال خواهد داشت چراکه سن پرداخت حق حداقل 18 سال است.
مستمری بازماندگان
مستمری بازماندگان فرد بیمه شده فارغ از اشتغال یا بازنشسته بودن فرد بیمه شده، نیازمندِ شرایطی خاص است که در فصل هفتم قانون تامین اجتماعی بیان شده است. این شرایط برای فرد بیمه شده و بازماندگان آن پیش بینی شده است.
شرایط فرد بیمه شده : منطبق برماده 80 قانون تامین اجتماعی، این شرایط عبارتند از: فوت بیمه شده، فوت بیمه شده ازکار افتاده کلی مستمری بگیر، فوت بیمه شده ای که در ده سال آخر حیات و در سال آخر، 90 روز را پرداخت کرده باشد. مضاف بر موارد فوق چنانچه فرد فوت شده، حداقل 20 سال سابقه کار به همراه پرداخت حق بیمه قبل از فوت، داشته باشد، بازماندگان او، مستحق دریافت “مستمری بازماندگان” اند و چنانچه میزان سابقه کمتر از 20 سال و بالغ بر 10 سال باشد، سازمان تامین اجتماعی غرامت مقطوعی برای هر سال در نظر گرفته می گیرد. حوادث ناشی از کار و فوت بیمه شده ناشی از حرفه او نیز موجبات برقراری مستمری بر بازماندگان را فراهم می کند.
شرایط بازمانده : منطبق بر ماده 81 قانون تامین اجتماعی، بازماندگان مستحق مستمری عبارتند از: همسر متوفی مادامیکه ازدواج نکرده باشد ( در صورت ازدواج مجدد و فوت همسر دوم، مقرری تامین اجتماعی مجدد پرداخت می شود) ، فرزندان زیر 18 سال او، فرزندانی که در حال تحصیل باشند یا بیماری لاعلاج داشته باشند و پدر و مادری که تحت تکفل اوست در حالیکه سن پدر از 60 سال و مادر از 55 سال متجاوز باشد.
نگارنده : مریم مهردوست