مجله حقوقی اندیشه

در ایران سقط جنین ممنوع است، مگر در صورتی که ادامه بارداری مادر، به مرگ جنین یا مادر منجر شود یا مشکلات جدی برای خانواده ایجاد کند. در این‌صورت با دستور مقام قضایی یا درخواست زوجین یا معرفی نامه پزشک معالج تا قبل از چهارماهگی، (که به باور مسلمانان، زمان اضافه شدن روح به جسم است) قابل اجراست.

مدت زمان لازم برای مطالعه این مطلب : 4 دقیقه

سقط جنین در قانون ایران چه حکمی دارد؟

براساس قوانین ایران، سقط جنین عملی مجرمانه بوده و قانونگذار برای آن مجازات تعیین کرده است. به همین دلیل اگر مادر موجب سقط جنین شده باشد، باید دیه جنین را به پدر و در فرض نبودن پدر به سایر ورثه بپردازد. اگر پدر موجب سقط جنین شده باشد، باید دیه را باید به مادر پرداخت کند. درصورتی که شخص دیگری سبب سقط جنین شده باشد باید دیه را به پدر و مادر بپردازد. همچنین هرکس عالما و عامدا به واسطه ضرب یا اذیت و آزار زن حامله موجب سقط جنین وی شود، علاوه بر پرداخت دیه به تحمل یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.

سقط جنین در چه صورتی قانونی است؟

بعد از دمیدن روح در جنین مجوزی برای سقط جنین وجود ندارد. اما در مرحله قبل از دمیدن روح در صورتیکه ادامه حاملگی برای مادر زیان آور باشد و باعث سختی و مشقت او شده و سلامتی مادر را درخطر اندازد با تشخیص قطعی سه پزشک و تایید پزشکی قانونی قبل از رسیدن جنین به چهارماه، با رضایت مادر سقط مجاز است. برای مثال هر بیماری دریچه‌ای که به نارسایی قلبی با درجه اختلال عملکردی ۳ و ۴ منجر شده و قابل برگشت نباشد، کبد چرب حاملگی، نارسایی کلیه و فشار خون غیرقابل کنترل با داروهای مجاز در دوران حاملگی، از جمله شرایط مادر است که می‌تواند مجوز سقط دریافت کند. از اختلالات جنینی که مشمول اجازه سقط می‌شوند نیز می‌توان آلفا تالاسمی، تریزومی ۱۳ و ۱۸، آنانسفالی ( عدم تشکیل بخشی از جمجمه) را نام برد.

وضعیت قانونی پزشک سقط کننده چگونه است؟

درصورتی که پزشکان، داروفروش ها و… وسایل سقط جنین را فراهم سازند یا باعث سقط جنین شوند، به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد و حکم به پرداخت دیه مطابق مقررات صورت خواهد گرفت.

چه مرجعی باید سقط جنین قانونی را تشخیص دهد؟ و چه مراحلی باید طی شود؟

درخصوص دریافت مجوز سقط درمانی، حضور پدر ضرورتی ندارد و مادر با ارائه مدارک  و آزمایش های مربوطه می تواند بدون حضور همسر برای اخذ مجوز سقط جنین به پزشکی قانونی مراجعه کند. پس از تکمیل فرم درخواست، مادر باردار باید تمامی مدارک شامل سونوگرافی های نشان دهنده سن بارداری و مدارک مربوط به بیماری خود و یا ناهنجاری های جنین را به پذیرش ارائه دهد و پس از دریافت مدارک مورد نیاز توسط بخش پذیرش، برای فرد متقاضی (مادر) پرونده تشکیل می شود تا برای بررسی و معاینه در اختیار پزشک قرارگیرد.

سقط جنین غیرقانونی در ایران

موضوع سقط جنین و غربالگری زنان باردار به ویژه پس از تأیید و ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، بیشتر برجسته شده است. مدیرکل وقت دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت خرداد ماه امسال در کلاب هاوس گفت آخرین برآوردها نشان می‌دهد سالانه بیش از ۳۰۰ هزار سقط جنین غیرقانونی در ایران انجام می‌شود.

طبق گفته این مسئول، سالانه حدود ۱۲ هزار درخواست برای سقط جنین قانونی به پزشکی قانونی ارسال می‌شود که از این تعداد بر اساس استاندارد‌های موجود، سهم سقط قانونی با تشخیص پزشکی قانونی و براساس قوانین کشور عددی کمتر از ۹ هزار است.

ماده ۵۶ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت سقط جنین را ممنوع کرده و آن را یک جرم با جنبه عمومی و با مجازات دیه، حبس و ابطال پروانه پزشکی دانسته است. بر اساس این بند از قانون، تنها در مواردی مانند در خطر جدی قرار گرفتن جان مادر و منحصر شدن حفظ جان به سقط جنین، درخواست سقط قابل ارائه به مراکز پزشکی قانونی است. منبع خبر 

نویسنده : نگین ارزانی