مجله حقوقی اندیشه

خواندن این مطلب به 4 دقیقه زمان نیاز دارد.

بررسی لایحه تابعیت فرزندان با مادر ایرانی

مجلس ایران، کلیات لایحه “اصلاح قانون تکلیف تابعیت” برای  افرادی که مادر آنها ایرانی و پدر تبعه کشور دیگری است، را با اکثریت آراء تصویب و در مهرماه سال 98 شورای نگهبان با لایحه مذکور موافقت کرد. این قانون، ماده واحده ای است که دو تبصره دارد و طبق آن، فرزندان حاصل از ازدواج شرعی زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی (که قبل یا بعد از تصویب این قانون متولد شده یا می شوند)، پیش از رسیدن به سن 18 سال تمام و در صورت نداشتن مشکل امنیتی، به درخواست مادر به تابعیت ایران در می آیند. لازم به یادآوری است که مرجع تشخیص مشکلات امنیتی، وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و باید حداکثر طی سه ماه نتیجه استعلام را اعلام نماید.

تبصره دو این ماده واحده، حق تقاضای تابعیت ایرانی را پس از سن هجده سالگی، به افرادی که در ایران به دنیا آمده باشند یا یکی از والدین آنان تبعه ایرانی باشد، قائل بوده و اعطای تابعیت را مشروط بر عدم سوء پیشینه کیفری و مشکلات امنیتی متقاضی می داند.

مخالفان لایحه تابعیت فرزندان با مادر ایرانی

اغلب مخالفان این لایحه نگران مشکلات امنیتی هستند که ممکن است در آینده ایران را تهدید کند. با استدلال این گروه، این قانون دریچه ای برای به خطر انداختن امنیت ملی است و از طرفی اشاره به مشکلات فعلی در خصوص بیکاری جوانان میکنند. معتقد هستند که این لایحه حل بیکاری را دشوارتر و موجبات محدودیت شغلی ایرانیان اصیل را فراهم می کند. همچنین مخالفان بر این باورند که این لایحه موجب تشویق افراد به مهاجرت به ایران می‎شود، در حالیکه ایران متاسفانه به طور کامل پاسخگوی نیازمندیهای شهرورندان خود نیست و این لایحه، تحمیل بار اقتصادی برای کشور خواهد بود.

موافقان لایحه تابعیت فرزندان با مادر ایرانی

موافقان این لایحه معتقد هستند نه تنها این لایحه بار اقتصادی برای کشور ندارد، بلکه باعث افزایش امنیت نیز می‎شود. چراکه اعطای تابعیت در صورت استعلام از وزارت اطلاعات صورت گرفته و با توجه به کارآمدی و دقت این ارگان، خطری امنیت کشور را تهدید نمی کند. از سویی دیگر، عدم اعطای تابعیت برای افرادی که متولد ایران هستند یا مادران ایرانی دارند، با ایجاد حس تبعیض، می تواند مقدمات بروز مشکلات آتی امنیتی را فراهم کند. بنابراین مسئولیت اخلاقی ایجاب می کند، افرادی که در ایران به دنیا آمده اند یا یکی از والدین آنان ایرانی است بتوانند تقاضای تابعیت ایرانی نمایند.

سخن آخر

در حال حاضر آمار دقیقی از متقاضیان تابعیت ایرانی وجود ندارد. به نظر می رسد اغلب این مطالبات مربوط به افراد مرزنشین ایران، بالخص ناحیه سیستان و بلوچستان و بانوانی است که با افغان ها ازدواج کرده اند. موسسات آماری پیش بینی می کنند با اصلاح قانون قدیم و تصویب این لایحه، در آینده حدود شانزده هزار نفر دارای تابعیت ایرانی شوند.

نگارنده : مریم مهردوست