مجله حقوقی اندیشه

نصب دوربین مدار بسته برای حفظ امنیت افراد است اما همین امر در برخی موارد با مشکلاتی همراه می شود. بنابراین لازم است رعایت دستورالعمل های مربوط به مراجع قانونی در نصب دوربین مدار بسته مورد توجه قرار گیرد. در این مطلب به بررسی قوانین و محدودیت هاب نصب دوربین مداربسته پرداختیم.

قوانین نصب دوربین مداربسته

در قوانین ایران، اصلی قانونی و خاص برای نصب و استفاده از دوربین مداربسته وجود ندارد اما می توان سایر قوانین را به استفاده از دوربین مداربسته تعمیم داد.

 بررسی قوانین موجود در رابطه با استفاده قانونی از دوربین مداربسته :

اصل ۲۵ قانون اساسی: ” بازرسی و نرساندن نامه‌ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلگرافی و تلکس، ‌مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هرگونه تجسس ممنوع است مگر به حکم قانون”. بنابراین مطابق با این اصل از قانون، نظارت بر افراد منع شده مگر در موارد که برای پیشگیری از وقوع جرم و یا حفظ امنیت جامعه باشد. مسلما یکی از اصلی ترین کاربردهای استفاده از دوربین مداربسته، حفظ امنیت است.

اصل ۲۲ قانون اساسی: “حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند”. مطابق این اصل قانونی باید از آسیب به مال و حقوق افراد جلوگیری کرد و یکی از این راه ها، نصب دوربین مداربسته است.

ماده ۴۱ منشور حقوق شهروندی:  “کنترل‌های صوتی و تصویری خلاف قانون در محیط ‌های کار، اماکن عمومی، فروشگاه‌ها و سایر محیط‌های ارائه خدمت به عموم، ممنوع است”.

 مطابق با این ماده قانونی، لازم است که حفظ حریم خصوصی افراد در استفاده از دوربین مداربسته رعایت شود.

مطابق با ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی، اقرار، اسناد کتبی، شهادت، امارات و قسم می تواند از دلایل اثبات دعاوی باشد. هر چند که مطابق این قانون فیلم‌ها، صداهای ضبط شده را نمی توان مدرک جرم دانست اما اماره، قرائن و نشانه هایی است که در رأی قاضی تأثیر دارد.

ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲: “ادله اثبات جرم عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است”.

صدا و تصویر ضبط شده به وسیله دوربین مداربسته، دلیلی قطعی نیست و صرفاً به آگاهی بهتر قاضی کمک می‎کند.

نصب دوربین مدار بسته در مشاعات ساختمان

نصب دوربین مداربسته در ساختمان ها برای حفظ امنیت افراد است. دوربین معمولا قسمت‌های مشترک ساختمان مانند پارکینگ، حیاط و راه پله ها و … نصب می شود که برای آن باید تاییدیه کتبی از کلیه اعضای مجتمع و یا هیئت مدیره ساختمان داشته باشیم. اگر در این بین شخصی با نصب دوربین‌ها مخالف باشد، نظر اکثریت اولویت دارد و می‌توان از طریق دریافت مجوز کتبی اقدام به نصب دوربین‌های مداربسته در بخش‌های مشاع ساختمان کرد.

نصب دوربین مدار بسته در محیط های خصوصی

در مکان‌هایی مانند محوطه داخلی منزل، اتاق رختکن، اتاق خواب شخص و …. که به حریم خصوصی افراد مرتبط است، استفاده و نصب دوربین تخلف محسوب می شود. در صورت ضرورت باید حتما مجوزهای قانونی کسب شود.

نصب دوربین مدار بسته مخفی

نصب دوربین مداربسته به صورت مخفی، در محیط‌های مشاع یا خصوصی نیاز به مجوز دارد. در صورت عدم کسب مجوزهای لازم این موضوع می‌تواند موجب پرداخت جریمه سنگین یا تعقیب قضایی شود.

مجوز لازم برای نصب دوربین مدار بسته را از کجا بگیریم؟

نیروی انتظامی یا مراجع قضایی مجوز لازم را جهت نصب دوربین مخفی یا نصب دوربین درمکان های غیر مجاز صادر می کند.

باید در مکان‌های عمومی و در ورودی آسانسور‌ها ذکر شود که مجهز به دوربین است.

نصب دوربین در اماکن عمومی، مانند فروشگاه‌های زنجیره‌ای باید با نصب برچسب دوربین‌های مداربسته با هدف آگاه‌سازی تمام افراد همراه باشد.

” بر اساس قانون نصب دوربین مداربسته مخفی به هر نحو (در محیط‌های مشاع یا خصوصی) نیازمند مجوز است. در صورت شکایت به‌واسطه نصب دوربین مخفی حتی در منزل خود فرد، این موضوع می‌تواند با پرداخت جریمه سنگین یا تعقیب قضائی همراه باشد”.

نصب دوربین مداربسته در محیط‌های عمومی

نصب دوربین مداربسته در محیط‌های عمومی و محیط‌هایی که روزانه افراد متعددی از آن جا عبور می‌کنند، مانند مجتمع‌های تجاری، فروشگاه‌ها، سطح خیابان‌ها، بزرگراه‌ها ممنوع نیست، مگر اینکه آن مکان دارای حسایت هایی باشد. مانند پایگاه نظامی و …

اگر بخواهید برای مجتمع، ساختمان و یا کوچه تان دوربین مداربسته نصب کنید، باید که سایر افراد ساکن را در جریان قرار دهید و با از تابلوهای شماتیک دوربین مداربسته، سایرین را از این که در این مکان دوربین مداربسته نصب شده، آگاه کنید.

توجه داشته باشید چنانچه می خواید برای ساختمان خود دوربین نصب کنید باید تنها حریم ساختمان شما توسط دوربین ثبت شود. فضای جلوی درب منزل سایرین در حریم خصوصی آنهاست و ثبت تصاویر، تجاوز به حقوق همسایگان تلقی شده و امکان پیگرد قانونی دارد.

نباید دوربین را طوری نصب کنید که به ساختمان‌های دیگر اشراف داشته باشد.

برای نصب دوربین مداربسته، چه زمانی نیاز به رضایت همسایه‎ ها داریم؟

در صورتی که دوربین تنها برای امنیت ساختمان خود باشد نیازی نیست. اما اگر هدف، نظارت بر رفت و آمد اهالی ساختمان همسایگان دیگر باشد حتما نیاز به رضایت و کسب اجازه است.

در صورتی که شما دلایل کافی برای ناامن بودن منطقه و لزوم نصب دوربین مداربسته دارید و افرادی با نصب آن مخالف هستند، می توانید به دلیل نارضایتی فرد یا افرادی، جهت گرفتن مجوز نصب دوربین مداربسته در کوچه، درخواست کتبی خود را به پلیس آگاهی محل خود اطلاع دهید.

آیا فرد متضرر، حق نظارت و بازبینی دوربین مداربسته را دارد؟

اگر شخصی بخواهد برای اثبا خسارت خود از اطلاعات دوربین مداربسته استفاده کند، پس از شکایت و به دستور قاضی، این حق را دارد که فیلم را بازبینی کند.

نصب دوربین در محیط‌های کاری و ادارات قانونی است؟

نصب دوربین مداربسته در محل کار معمولا برای کارمندان خوشایند نیست و افراد را نگران حریم خصوصی خود می کند. حفظ امنیت افراد در محیط کار، بهبود راندمان کاری کارمندان، جلوگیری از سوء رفتار، رعایت قوانین
نظارت بر بهداشت و سلامت کارکنان از جمله مواردی است که کارفرما ترغیب به استفاده از دوربین مداربسته می شود. در این موارد، لازم است کارفرما اطلاعات کافی و هدف خود را برای کارمندان شرح  داده و به آنها اطمینان خاطر بدهد که حریم خصوصی آنها به خطر می افتد.

چرا لازم است در اماکن دوربین مدار بسته نصب شود؟

موقعیت‌هایی مانند: سرقت، نزاع و اختلاف، آتش‌سوزی، حمله تروریستی یا سایر بلایای طبیعی، گم شدن فرزندان و تهدیدات امنیتی از مواردی است که احتمال اتفاق آن در اماکن وجود دارد. برای اثبات هر یک از این موارد، باید حداقل شواهدی برای ارائه به مقامات برای بررسی داشته باشید. به همین دلیل دوربین‌های مداربسته می‌توانند این شواهد را در اختیار شما قرار دهند.