شرب خمر و مجازات آن

شرب خمر چیست و چه مجازاتی را در پی دارد؟

نوشیدن شراب یا شرب خمر که در اصطلاح عام به شراب خواری معروف است ، در اسلام به عنوان عملی حرام در نظر گرفته شده است . خمر هر مایعی است که باعث مستی شود. از آنجا که قانون ایران بر اساس اسلام نوشته شده است، در این مطلب به بررسی جرم شرب خمر و مجازات آن پرداختیم.

زمان لازم برای مطالعه این مطلب : 5 دقیقه

 مجازات  شرب خمر (شراب خواری) چیست؟

شرب به معنای نوشیدن و خمر به معنای مایع مست‎کننده است. در واقع شرب خمر یعنی خوردن هر نوع مایع مست‎کننده‎ای که موجب عدم تعادل و کنترل فرد شود. بنابراین، طبق ماده 264 قانون مجازات اسلامی مصرف مسکر (شراب، مستی‎آور) از قبیل خوردن، تزریق، تدخین آن (دود کردن)، اگر مستی‎آور باشد، موجب حد می ‎شود. (حد مجازاتی است که میزان مجازات و نوع آن در قواعد شرعی دین اسلام تعیین شده ‎است). همچنین خوردن آبجو نیز اگر مستی هم نیاورد موجب حد است.

طبق قانون مجازات اسلامی مجازات شرب خمر 80 ضربه شلاق است.

استعمال مشروبات الکی در اماکن و معابر اگر به صورت علنی باشد علاه برمجازات حد شرعی شرب خمر، از 2 تا 6 ماه حبس تعزیری برای فرد در پی خواهد‎داشت.

تاسیس مکان هایی برای مصرف مشروبات الکی و دعوت مردم به آن، 3 ماه تا 2 سال حبس و 74 ضربه شلاق یا یک میلیون و پانصد هزار تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی یا هر دو مجازات را دارد.

اگرشخص هر دو جرم را مرتکب شود، یعنی علاوه بر تاسیس مکان برای شراب خواری، مردم را هم برای مصرف مشروبات به آن مکان دعوت کند، به حداکثر مجازات محکوم می ‎شود.

در چه شرایطی برای شرب خمر حکم اعدام مشخص می ‎شود؟

مجازات شرب‎خمر یا همان شراب‎خواری، در صورت اثبات با اقرار یا شهادت دو مرد عادل 80 ضربه شلاق است. بنابراین مجازات شرب‎خمر در مرحله ‎ی اول، دوم و سوم یکسان است (80 ضربه شلاق). اما مجازات شرب‎خمر در مرحله ‎ی چهارم اعدام خواهد‎بود. در جرم شرب‎خمر، مجازات حبس، شلاق و جزای نقدی با توجه به عمل ارتکابی مجرم از سوی قاضی تعیین می‎شود.

جرم شرب خمر از چه طریقی اثبات می ‎شود؟  

جرم شرب خمر از طریق اقرار، شهادت و علم قاضی اثبات می شود. اقرار به معنای اخبار فردی به ارتکاب جرم از جانب خود است. اقرار از طریق لفظ، نوشتن یا اشاره انجام می‎پذیرد و در هر صورت باید بدون ابهام باشد. جرم شرب خمر با دو مرحله اقرار ثابت می شود و اقرار کننده باید بالغ، عاقل و مختار باشدشهادت به این معناست که شخصی غیر از طرفین دعوا، وقوع یا عدم وقوع جرم توسط متهم را نزد مقام قضایی خبر دهد و طبق قانون مجازات اسلامی، شاهد باید دو مرد عادل باشد. شهادت آنها بر موضوع مشخصی دلالت داشته و اختلاف فاحشی بین شاهدان درخصوص موضوع دعوا وجود نداشته‎باشد. شاهد در زمان ادای شهادت باید خصوصیاتی همچون بلوغ، عقل، ایمان با طهارت مولد (حلال زاده)، عادل، ذی نفع نبودن بین طرفین دعوا و شرط عدم وجود دشمنی دنیوی بین شاهد و طرفین دعوا، عدم اشتغال به تکدی‎گری (گدایی کردن) و ولگردی را دارا باشد. در خصوص علم قاضی نیز، معمولا از علم قاضی در اثبات مصرف مشروبات الکی استفاده نمی‎شود لیکن طبق قانون مجازات اسلامی، می‎توان چنین برداشت کرد که علم قاضی یکی از دلایل اثبات جرم است.

نحوه مجازات شرب خمر در ماه های حرام چگونه است؟

 به طور کلی مصرف مشروبات الکی در ماه‎های حرام (محرم، رجب، ذی القعده ، ذی الحجه) حکم جداگانه ندارد و همان مجازات 80 ضربه شلاق خواهد‎بود اما نوشیدن مشروبات الکی در ماه محرم قباحت بیشتری دارد و اگر باعث شکسته شدن حرمت ماه محرم شود، عذاب آن مضاعف می‎شود.

مجازات شرب خمر در هنگام رانندگی چیست؟  

هنگامی که فردی از مشروبات الکی، مواد مخدر یا روانگردان در هنگام رانندگی یا قبل از آن استفاده کرده باشد، در صورت اطلاع پلیس راهنمایی رانندگی، خودروی فرد توقیف و به پارکینگ منتقل می‎شود. همچنین پرونده برای رسیدگی به دادسرا فرستاده شده و بعد از طی نمودن روال اداری و قضایی جرم شرب خمر، پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه صالح برای رسیدگی ارسال می ‎شود. در صورت محکومیت، معمولا خودروی شخص به مدت دو ماه در پارکینگ متوقف خواهد‎شد و بعد از آن فرد می‎تواند روال رفع توقیفی خودرو را انجام دهد.

مجازات انجام جرم کیفری در زمان مستی چگونه است ؟ 

طبق ماده 307 قانون مجازات اسلامی، ارتکاب جنایت در حالت مستی و عدم تعادل روانی در اثر مصرف مواد مخدر، روان‎گردان و مانند آن موجب قصاص فرد است، مگر آنکه ثابت شود بر اثر مستی و عدم تعادل روانی مرتکب به کلی مسلوب الاختیار بوده که در این صورت علاوه بر دیه، مرتکب به مجازات تعزیری نیز محکوم می‎شود. اما نکته حائز اهمیت آن است که اگر ثابت شود مرتکب خود را قبلا برای چنین عملی مست کرده و یا علم داشته که مستی و عدم تعادل روانی وی نوعا موجب ارتکاب آن جنایت یا نظیر آن از جانب او می‎شود، جنایت عمدی محسوب خواهد‎شد.

گردآورنده  : نگین ارزانی