مجله حقوقی اندیشه

گواهی عدم سوء پیشینه، برگه مخصوصی است که در آن، سوابق کیفری موثر فرد، درج می شود. نحوه صدور عدم سوء سابقه، به دو روش حضوری و اینترنتی، امکان پذیر است. در این مطلب به توضیح و بررسی گواهی عدم سوء پیشینه پرداختیم.

سوء پیشینه به چه معناست و گواهی عدم سوء پیشینه چیست؟

هنگامی که شخص مرتکب جرمی شود و به موجب حکم دادگاه محکوم گردد، برای مرتکب به تناسب جرم ارتکابی، مجازاتی تعیین می شود و محکومیت مزبور وی در سابقه کیفری مجرم ثبت می گردد. در اصطلاح قانونی، فرد دارای سوء پیشینه و از برخی حقوق اجتماعی محروم می شود. از محرومیت های اجتماعی میتوان به  حق عضویت در مجالس شورای اسلامی ، خبرگان ، عضویت در شورای نگهبان ، عضویت در هیاتهای منصفه اشاره کرد.

گواهی عدم سوء پیشینه برگه مخصوصی است که سوابق کیفری فرد در آن درج می شود و صدور آن به صورت حضوری و اینترنتی امکان پذیر است. مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +10 و در خواست اینترنتی گواهی عدم سوء پیشینه از سامانه ثنا، مراحل دریافت گواهی عدم سوء پیشینه هستند.

انواع سوء پیشینه

به سوء پیشینه ای که موجب محکومیت کیفری اشخاص است، سوء پیشینه موثر گفته می شود. جرایم درجه یک تا پنج کیفری،  جرایمی هستند که به عنوان سوء پیشینه موثر در گواهی سوء پیشینه افراد درج می شود. جرایم مذکور از دو تا هفت سال حبس را در پی دارند. همچنین، سوء پیشینه های موثر کیفری علاوه بر مجازات اصلی، شامل مجازات فرعی دیگری نیز می شود که منجر به محرومیت از برخی حقوق اجتماعی است. به سوء پیشینه هایی که در گواهی عدم سوء پیشینه ذکر نمی شوند، سوء پیشینه غیر موثر گفته می شود. جرایم زیادی شامل سوء پیشینه غیرموثر می شوند. به طور کلی، جرایمی که مجازات آن ها کمتر از دو سال حبس باشد، جزء جرایم غیر موثر محسوب می گردند.

چه جرائمی منجر به سوء پیشینه می شود؟

محکومیت هایی مانند محکومیت به شلاق حدی (زنا، شرب خمر)، سلب حیات، محکومیت به قطع عضو، محکومیت لازم الاجرا به مجازات حبس از یک سال به بالا در جرایم عمدی، محکومیت قطعی به جزای نقدی به مبلغ بیست میلیون ریال یا بالاتردر جرایم عمدی و سابقه محکومیت لازم الاجرا (دو دفعه یا بیشتر) به علت ارتکاب جرایم عمدی مشابه (سرقت، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشا، خیانت در امانت)، درخصوص شخصی  که به علت اتهام سرقت یا اعتیاد در زندان است  تا هنگامی ‌که  اتهام مزبور تبدیل به محکومیت نشود، مشکلی برای متهم ایجاد نمی‌کند. چنانچه در دادگاه صالحه، متهم محکومیت قطعی حاصل نماید، بدیهی است که محکومیت وی، موثر تلقی شده و در آینده محکومیت شخص به عنوان سوء پیشینه در پرونده سجل کیفری وی ثبت خواهد شد. ادارات و اشخاص مختلف می‌توانند با  استعلام از اداره سجل کیفری، از سوابق سوء پیشینه  وی مطلع شوند.

مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه چقدر است؟

مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه در سایت ثنا، یک ماه است. با توجه به مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه، توصیه می شود برنامه ریزی های لازم را انجام دهید و زودتر از موعدی که به گواهی عدم سوء پیشینه نیاز دارید اقدام به دریافت گواهی نکنید، زیرا پس از اتمام مدت اعتبار گواهی عدم سوء پیشینه شما باید مجددا هزینه پرداخت کرده و مراحل طولانی دریافت گواهی را طی کنید. البته برخی از کشورها و سفارت های آنها  برای صدور کارت اقامت موقت یا دائم اعم از  تحصیلی، شغلی و ..و نیازمند گواهی عدم سوء پیشینه هستند. اگر قصد مهاجرت دارید، یکی از مراحل مربوط به پروسه مهاجرت شما، اخذ گواهی عدم سوء پیشینه است. مدت اعتبار گواهی مذکور، شش ماه است.

سوء پیشینه چه تاثیری در استخدام دارد؟

در خصوص استخدام دولتی، معمولا داشتن شرایطی مانند سن، تحصیلات، تخصص و …الزامی است. از آنجا که در فرایندگزینش، احراز صلاحیت ها و شایستگی های اخلاقی نیز محاسبه می شود، از جمله شرایط عمومی استخدام در ادارات دولتی ، عدم سوء پیشینه (عدم سوء سابقه ) است. اصولا در استخدام افراد در مشاغل دولتی، سوء پیشینه اهمیت زیادی دارد . البته لازم به ذکر است، بر اساس ماده  25 قانون مجازات اسلامی، صرفا در صورتی که جرم به صورت عمدی صورت گیرد، به عنوان سوء پیشینه یا سوء سابقه در پرونده کیفری شخص به ثبت می رسد. لذا اگرمجرم مرتکب جرم غیرعمد شده و هریک از مجازات های مذکور نیز برای فرد مقرر شود، تاثیری در ایجاد سوء پیشینه نخواهد داشت و موجب محرومیت فرد از حقوق اجتماعی نمی شود .

گردآورنده: نگین ارزانی