مجله حقوقی اندیشه

پیشرفت تکنولوژی در سالهای اخیر و به ویژه با شروع کرونا، تغییر عمده ای در سبک های کاری افراد ایجاد کرد، به طوری که بر خلاف دهه های گذشته، کارمند بودن دیگر ایده‌آل افراد نیست و خیلی از افراد در ایران به صورت فریلنسر ( دورکار) کار می‌کنند. انجام کار به صورت فریلنسردر ایران ، دارای مزایا و معایبی است که بررسی آن از نظر قانون کار مهم است. در این مطلب، به بررسی این موضوع پرداختیم.

خواندن این مطلب به 3 دقیقه زمان نیاز دارد.

بیشتر بدانیم : بیمه بیکاری چیست و شامل چه افرادی می‌شود؟

فریلنسر( Freelancer) کیست ؟

فریلنسر با ترجمه‌های مختلفی از جمله آزاد‌کار، دورکار، کارمزد و …، به کار رفته است اما هیچ‌ کدام از این کلمه‌ها، مفهوم دقیق آن نیستند. فریلنسر شخصی است که با استفاده از امکانات خود در محل خود و به صورت جداگانه از کارفرما کار می‌کند و به طور هم زمان می تواند چند پروژه داشته باشد.

آیا فریلنسر( Freelancer) از قانون کار تبعیت می کند؟

در پاسخ باید گفت در روابط فریلنسری اولین ویژگی “خوداشتغالی” فرد فریلنسر است. این خوداشتغالی باعث می‌شود که اصول اساسی رابطه کارگری و کارفرمایی که “عنصر تبعیت” و ” کار در کارگاه” است وجود نداشته باشد.

بنابراین به نظر می رسد نتوان قرارداد های فریلنسری را در طبقه‌بندی قراداد کار معین و یا مشمول قانون کار دانست. از طرفی دیده می‌شود که برخی از عبارت پیمانکار برای اشاره به فریلنسر استفاده می‌کنند که از نظر حقوقی این نوع استفاده نیز درست به نظر نمی‌رسد.

لذا قراداد فریلنسری مشمول قانون مدنی و بر اساس اصل آزادی اراده است و طرفین می توانند در مورد شرایط، محتوی، مبلغ و مدت زمان انجام با یکدیگر توافق داشته باشند.

آیا کارفرما باید فریلنسر را بیمه کند؟

از آنجا که فریلنسر از قانون کار تبعیت نمی کند لذا قوانین بیمه نیز در این مورد متفاوت است. فریلنسرها می‌توانند به صورت اختیاری خودشان را تحت بیمه تامین اجتماعی دربیاورند تا از مزایای آن مانند مستمری دوره بازنشستگی، از کار افتادگی، بازماندگان و پرداخت بخشی از هزینه‌های پزشکی و درمانی استفاده نمایند. متقاضی این نوع از بیمه و سایر بیمه ها باید خود برای بیمه شدن اقدام کند.

نکات مهمی که یک فریلنسر باید رعایت کند :

از آنجا که قرارداد های فریلنسری از قانون کار تبعیت نمی کنند، بهتر است به صورت کتبی تنظیم شوند تا حقوق فریلنسر ضایع نشود. در این نوع قرارداد باید مدت کار، مزایا، مبلغ مورد نظر و ویژگی های کار سفارش داده شده و همچنین سایر نکات حقوقی درج شود تا بتوان درصورت اختلاف بین سفارش دهنده و فریلنسر، از قرارداد به عنوان یک مرجع قابل استناد در محاکم، استناد نمود.

نکته دیگر قراردادهای مکتوب فریلنسری تعیین مرجع صالح برای رفع حل اختلافات حاصله است. به این دلیل که قرارداد فریلنسری از قانون کار تبعیت نمی‌کند، می توان مرجع حل اختلاف را به داوری و یا مراجع قضایی صالح ارجاع داد.

نگارنده : آیدا خرداد